Η ναυμαχία της Σαλαμίνας.

Η Ναυμαχία της Σαλαμίνας έχει μείνει στην ιστορία σαν μία από τις πλέον σημαντικές ναυμαχίες, η έκβαση της οποίας καθόρισε την εξέλιξη της Ιστορίας.

Κι αυτό, γιατί προκάλεσε την κατάρρευση του ηθικού της Περσικής ηγεσίας σε τέτοιο βαθμό, ώστε να εγκαταλείψει ουσιαστικά τον αγώνα εναντίον της Ελλάδας, αν και διέθετε ακόμα υπερτριπλάσιο σχεδόν στόλο από το Ελληνικό. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόλις το βράδυ της επόμενης της μάχης ο Ξέρξης, επικεφαλής του Περσικού στόλου, φοβούμενος μήπως οι Έλληνες πλεύσουν στον Ελλήσποντο και καταστρέφοντας τις γέφυρες που είχε κατασκευάσει τον αποκλείσουν στην Ευρώπη, απέπλευσε από το Φάληρο και παραπλέοντας τις ακτές κατευθύνθηκε προς Βορρά...

"Ω παίδες Ελλήνων ίτε, ελευθερούτε πατρίδα, ελευθερούτε δε παίδας, γυναίκας, θεών τε πατρώων έδη θήκας τε προγόνων. Νυν υπέρ πάντων αγών" (Παιάνας των Αθηναίων) 

Κείμενα - Φωτογραφίες: Νίκος Δεσύπρης

Όταν ο στρατός του Ξέρξη έσπασε την αντίσταση των Ελλήνων στις Θερμοπύλες, προχώρησε Νότια χωρίς να βρίσκει αντίσταση ή εμπόδιο.Οι Αθηναίοι, μετά από συμβουλή του Θεμιστοκλή εκκένωσαν την πόλη τους στέλνοντας τις οικογένειές τους στην Τροιζήνα, την Αίγινα και τη Σαλαμίνα.Ο Ελληνικός στόλος κινήθηκε τάχιστα και συγκεντρώθηκε στον κόλπο μεταξύ του ακρωτηρίου Κυνόσουρα και της αρχαίας πόλης της Σαλαμίνας. Όπως μας πληροφορεί ο Ηρόδοτος ο ελληνικός στόλος διέθετε 366 πλοία. Ο περσικός διέθετε 1.207 πλοία, και μετά από την κατάληψη της Αθήνας από τους Πέρσες ήταν αγκυροβολημένος στο Φάληρο. Η κρίσιμη μάχη ήταν μόνο θέμα χρόνου…

Κατά τη διάρκεια των συσκέψεων των Ναυάρχων των διαφόρων πόλεων της Ελλάδας που θα συμμετείχαν στη Ναυμαχία, οι πελοποννήσιοι και κυρίως ο σπαρτιάτης Ναύαρχος Ευριβιάδης επέμεναν να γίνει η ναυμαχία κοντά στον Ισθμό της Κορίνθου, ώστε σε περίπτωση ήττας των ελληνικών δυνάμεων, να μπορέσουν να διαφύγουν στην ενδοχώρα και να αντιμετωπίσουν εκεί τον Περσικό στρατό.

Ο Θεμιστοκλής διαφώνησε λέγοντας το γνωστόν «π’αταξον μεν, άκουσον δε» όταν ο Ευριβιάδης εκνευρισμένος σήκωσε το χέρι του για να τον χτυπήσει. Ακολούθως έπεισε όλους τους στρατηγούς να παραμείνουν στη Σαλαμίνα και να ναυμαχήσουν εκεί καθώς τα στενά γύρω από το νησί ευνοούσαν τις κινήσεις των Ελληνικών πλοίων, που ήταν μικρά και ευέλικτα, ενώ δυσκόλευαν τα περσικά, που ήταν πολύ μεγάλα και δυσκίνητα.

Οι Πέρσες αποβλέποντας στον αιφνιδιασμό των Ελλήνων κινητοποίησαν το στόλο τους τη νύχτα της παραμονής της ναυμαχίας και, αφού αποβίβασαν του «Αθάνατους» - την φρουρά δηλαδή του Ξέρξη – στην Ψητάλλεια, μπήκαν στα στενά και περικύκλωσαν τους Έλληνες.

Εκείνοι όμως είχαν έγκαιρα πληροφορηθεί τις κινήσεις των Περσών από τον Αριστείδη που είχε έρθει κρυφά τη νύχτα από την Αθήνα και είχε δει όλες τις κινήσεις του εχθρού.

Ο Θεμιστοκλής μη χάνοντας καιρό είχε στείλει έναν έμπιστο του αγγελιαφόρο στον Ξέρξη και προσποιούμενος τον λιποτάκτη ειδοποίησε ότι οι Έλληνες θα φύγουν μόλις η νύχτα. Τον έπεισε ότι μόλις νυχτώσει, οι Έλληνες φοβούμενοι τον αριθμό και τη δύναμη των περσών, θα πιάσουν τα κουπιά και θα φύγουν μακριά, αρνούμενοι να πολεμήσουν.

Έχοντας ο Ξέρξης πεισθεί από τα λόγια του αγγελιαφόρου, δίνει εντολή να παραταχθούν τα καράβια σε τρεις παράλληλες σειρές και να κλείσουν όλα τα περάσματα, ώστε οι Έλληνεςνα μην μπορούν να φύγουν.Ξέροντας ότι ο Ξέρξης θα πεισθεί από το μήνυμα αυτό, οι Έλληνες γευμάτισαν και ξεκουράστηκαν όλη τη νύχτα, ενώ οι Πέρσες έμειναν ξάγρυπνοι να παρακολουθούν τις κινήσεις των Ελλήνων και φυλώντας τα στενά.

Το πρωί ξεκίνησε η Ναυμαχία της Σαλαμίνας, μία από τις πιο σημαντικές ναυμαχίες της Ιστορίας.

Το τέλος της βρήκε τους Πέρσες ηττημένους να έχουν σοβαρότατες απώλειες. Σύμφωνα με τα αρχαία κείμενα έχασαν τουλάχιστον 240 πλοία τουςκαι μεγάλο μέρος των πληρωμάτων τους.Αντίθετα, οι Έλληνες, αν και με πολύ μικρότερη δύναμη, έχασαν μόνο 40 πλοία.

Μετά το τέλος της Ναυμαχίας, ο Ξέρξης επέστρεψε στην Πατρίδα του φοβούμενος ότι οι Έλληνες μπορεί να κλείσουν τα στενά του Ελλησπόντου και να τον παγιδεύσουν στην Ευρώπη, εμποδίζοντάς του το δρόμο της επιστροφής.

Το ηθικό της περσικής ηγεσίας κατέρρευσε τόσο πολύ, που ουσιαστικά εγκατέλειψε τον αγώνα να καταλάβει την Ελλάδα.